Mulchen in de Natuurlijke Moestuin

Deze boekbespreking verscheen in Permacultuur Magazine nummer 29 en werd geschreven door Willem Boon.

Mulchen in de natuurlijke moestuin is het vierde boek in een reeks over natuurlijk tuinieren.
Het boek laat zich niet in één schuifje plaatsen, precies omdat het zoveel schuifjes opentrekt, een zo veelzijdige benadering biedt. Een samenvatting maken is evenmin makkelijk. Dus schrijf ik hieronder wat me is bijgebleven. 

De natuur als voorbeeld 

Een permaculturist start met observeren. “In de natuur zie je nergens kale grond”. Als dat uitzonderlijk gebeurt, begroeien pioniersplanten zo’n plekje snel. De natuur doet er alles aan om de grond te bedekken, beschermen en tegelijk te voeden en te verrijken. Logisch toch dat je het goede voorbeeld volgt en de bodem van je moestuin het jaar rond bedekt. 

Definitie

Dit noemen we mulchen. Ik citeer Frank Anrijs: “Mulch kan elk organisch materiaal zijn dat op de bodem wordt gelegd om vocht vast te houden, de bodem te isoleren en te beschermen, planten te beschermen of onkruid te onderdrukken. Een goed werkende mulch heeft drie basiseigenschappen. De mulch is (1) voldoende los en open om water en lucht door te laten, (2) compact genoeg om onkruidgroei te verhinderen of te voorkomen en (3) geschikt als voedsel voor het bodemleven.”

Loslaten

Mulchen betekent je traditionele ideeën over tuinieren loslaten en stukje bij beetje, met vallen en opstaan overschakelen. Begin met een klein stukje tuin (in het begin heb je te weinig mulch). Experimenteer met allerlei soorten mulch: compost, stro, hooi, gras, snoeisel, smeerwortel, bladeren, houtsnippers, oogstresten ... Kijk wat bij je tuin past, hoe dik je het moet leggen, wat het doet met de groenten en planten ... De natuur is je leermeester en geeft je snel aan of je goed of slecht bezig bent.
Heb geduld, niets komt vanzelf. In de beginfase lijkt het alsof je meer werk hebt. Na een paar jaren zal je merken dat het werk afneemt, je tuin onkruidvrij wordt, meststoffen en bestrijdingsmiddelen overbodig zijn en de kwaliteit van je groenten toeneemt.  

Compost als mulch

Werk je uitsluitend met compost als mulch, dan verbetert dat zeker de bodem, maar als onkruid‘verdelger’ is hij minder efficiënt, omdat de structuur van compost te veel zonlicht doorlaat, en zaden stimuleert om te groeien, dus ook die van onkruid. Klinkt logisch, maar in mijn eigen tuin heb ik nietsvermoedend die fout gemaakt.
En zo zijn er 101 vragen waar dit boek een antwoord op geeft: hoe je opstart, wanneer je best mulcht, hoe dik de laag moet zijn, hoe je plant en zaait in mulch; het boek behandelt onderwerpen als stikstofgehalte, zuurtegraad, schimmels, tot en met tapijt als mulchmateriaal.

Sterke uitspraken

Frank Anrijs houdt je ook alert met niet mis te verstane tips zoals:
- Bedek je bedden met verse paardenmest en je bent onkruid en gras aan het zaaien.
- Wanneer je denkt dat er voldoende mulch ligt, leg je nog maar een beetje bij.

Infotainment 

Mooi meegenomen is dat het boek ook ‘weetjes’ meegeeft. Wist je bijvoorbeeld dat in een humusrijke bodem tot 432 wormen per m² voorkomen? Dat komt overeen met 300 kg regenwormen in een moestuin van 10 meter op 10. Zo verorberen en poepen ze op een jaar tijd in een hectare tot 80.000 kg aarde.

Voor wie is dit boek? 

De auteur droomt ervan dat meer mensen op natuurlijke wijze tuinieren en hun bodem bedekken met een dikke laag organisch materiaal. Dat heeft zo veel voordelen en is zo eenvoudig dat ik me na lezing afvraag waarom niet iedereen mulcht in de tuin.
Wie al overtuigd is en een duwtje in de rug wil, een handleiding of concrete handvatten nodig heeft, vindt eveneens zijn gading, want het is ook een heel praktisch boek.
De geroutineerde mulcher ten slotte doet ook zijn profijt. Mulchen in de natuurlijke moestuin is een naslagwerk met antwoorden op de meest voorkomende vragen over mulchen.