Auteur:
Frank AnrijsUitgeverij: Yggdrasil, 2019
ISBN: 9789082989809
Aantal pagina's: 208
Verkrijgbaar via: groeneboekenshop.nl
Deze boekbespreking verscheen in Permacultuur Magazine nummer 16 .
Ruim twee jaar na zijn eerste boek ‘Zeven stappen naar een Natuurlijke Moestuin’, ligt er een tweede boek van Frank Anrijs op de plank. Aanvullend op het eerste boek en op dezelfde praktische leest geschoeid, neemt Frank de lezer nauwgezet mee in het systeem van combineren, eigen aan Yggdrasil, het project dat zijn ouders opstartten en dat Frank al enkele jaren beheert.
Combineren dankzij permacultuur
Franks tweede boek bestaat dankzij de vele vragen die lezers zich stelden bij het hoofdstuk over combineren in het eerste boek. Na het lezen van dit boek kan je gerust alle literatuur, al dan niet online, die je ooit doornam over combineren, vruchtafwisseling en gildes overboord gooien. Het is verbazingwekkend hoe je een complex thema zoals combinatieteelt kunt vereenvoudigen en verbeteren en ook naar je hand zetten door het toepassen van enkele basisprincipes van schijnbare chaos. Schijnbare chaos is het combineren van planten op basis van vier plantenkenmerken, combineren zoals de natuur het al eeuwenlang doet: rekening houdend met geur, kleur, bladstructuur en ruimte. Ook het gebruik van golven in plaats van kweken op rechte lijnen hoort erbij, en een tijdsaspect: het telen van meerdere opvolgende teelten op dezelfde plek doorheen het jaar. Met deze simpele regels kan je de juiste planten combineren, bestrijdingsmiddelen uitsluiten, en meer opbrengst uit je grond halen door efficiënter gebruik te maken van tijd en ruimte.
Praktisch, volledig en overzichtelijk
Het uitgebreide theoretische eerste deel van het boek heeft een overzichtelijke structuur waarin wordt aangetoond dat combineren niet moeilijk hoeft te zijn. Je moet goed weten waarom je het doet. Je wil gezonde planten en een goed rendement. De beste manier om dit te verkrijgen is door schijnbare chaos te introduceren in je tuin en dus planten bij mekaar te zetten op basis van de geur, kleur, structuur en de ruimte die ze nodig hebben. Wel is er wat plantenkennis nodig en weet je best hoe groenten groeien en ze eruit zien als ze volgroeid zijn. Maar jaar na jaar leer je bij en je mag – uiteraard – niet te snel opgeven. Veel uitleg wordt gegeven bij de redenen om te combineren: plaaginsecten en de gezondheid van de bodem. Als je weet hoe dat in mekaar zit, dan ben je klaar om over te schakelen naar schijnbare chaos. Het is de manier waarop een plaaginsect naar je tuin kijkt en al dan niet tot de aanval overgaat die je doet combineren.
Heel concreet
Voor wie een stap verder wil zetten, wordt dieper ingegaan op manieren om ook kruiden te integreren in de tuin en zo tot een ander soort tuinontwerp te komen. Het systeem van werken met bedden en eilanden wordt grondig uitgelegd. Het laatste hoofdstuk wordt gewijd aan een samenvattende en stap-voor-stap aanpak met concrete tips, vanaf de planning tot het maken van lijstjes van combinaties. Je krijgt tien goede en vijf ongelukkige combinaties mee, die het systeem van schijnbare chaos extra verduidelijken.
Tot slot word je in de epiloog geleid naar het digitaal platform ‘Schijnbare Chaos’ waar je samen met anderen kan discussiëren, waar je vragen kan stellen en nog veel meer.
Kortom: met dit boek heb je weer een schat aan informatie en een naslagwerk over meer dan combineren, waarnaar je elk jaar weer zal teruggrijpen!