Kan je in een kleine stadstuin ook aan permacultuur doen?

Deze vraag werd beantwoord door Karin Hanus.

Vaak doen bezoekers aan mijn gezinspermacultuurtuin van 1000 m₂ de uitspraak “dat zoiets in hun langgerekte stadstuintje van twintig meter op vier meter niet mogelijk is”. Of vertellen ze dat ze ervoor kozen om in de stad te wonen en slechts een klein balkonnetje hebben dus “tja, dan kies je niet voor permacultuur.”

Boekenkennis
Telkens haal ik enkele boeken boven met heel wat input voor een kleine tuin … Bijvoorbeeld het gerecenseerde boek van M. Oostwoud in het vorige Permacultuur Magazine, Een kleine eetbare tuin met vaste planten, met daarin ontwerpvoorbeelden voor tuinen van zes tot zestig vierkante meter. Permacultuur in je moestuin, een vertaald boek van Christopher Shein, geeft tips voor permacultuur op je balkon, in stadse hoekjes of een daktuin. En tot slot is er nog het boek met de sprekende titel Permaculture in pots– how to grow food in small urban spaces van Juliet Kemp.

Waarom permacultuur op zo’n kleine oppervlakte
Permacultuur is een manier van doen, het focust op het creëren van een duurzaam, zelfregulerend systeem en een duurzame menselijke omgeving. Dus ook op je balkon of in je pot kan je een systeem creëren waar alle onderdelen, jijzelf incluis, vlotjes samenwerken. Permacultuur gaat over het beste doen met de plek die je hebt. Het is werken in harmonie met wat je omgeving je aanbiedt en alle mogelijke bronnen gebruiken. Dit heeft zelfs nog meer betekenis in een kleine stedelijke omgeving waar je de output van je kleine plek wil maximaliseren.

Kleine tips
Als je kleine plek tegen een zuiderwand ligt, is de kans groot dat het een warm en droog microklimaat heeft. Weet dan dat diepwortelende planten beter tegen droogte kunnen en grote planten of bomen voor schaduw zorgen, en ook voor koelte. Ideaal dus voor amandelen, noten en perziken. En als de plek goed beschut is tegen de regen, dat kun je er uitstekend tomaten kweken. Zorg dan dat de plantjes goede wortels ontwikkelen. Geef in dit geval niet te vaak water, maar wel met tussenpozen veel water.

Permacultuur in potten: voor- en nadelen
Een voordeel is dat het balkon of het terras het dichtste bij je huis ligt, dus qua energie en mobiliteit scoor je alvast heel goed. Verder kan je potten verzetten, van de schaduw in de zon, en als je moet verhuizen, neem je je mini-tuintje gewoon mee!

Je kunt ook gemakkelijker mulchen zodat de grond niet uitdroogt en in de stedelijke omgeving zijn er normaal gezien minder slakken.

Het belangrijkste nadeel is dat permacultuur in potten niet dezelfde zelfregulering heeft als wanneer je tuiniert in volle grond. Dit betekent dat de bodem van je potten sneller uitdroogt en dus meer aandacht nodig heeft van jou, de tuinier. Verder kan je evengoed combineren in (grote) potten en er ook meerjarigen bijsteken. Daarmee zorg je meteen voor diversiteit in je kleine tuin.

Tot slot kan je de oppervlakte van je kleine tuin maximaliseren door naast horizontaal ook verticaal te tuinieren, op je dak een veldje op te zetten, enzovoorts.