Voedselbos Nieuwe Erven is een gedurfde invulling van de openbare ruimte, bestemd
als parkachtig landelijk gebied. Enkele jaren geleden kreeg de toenmalige maïsakker
en grasland een andere bestemming voor het bouwen van honderden woningen.
Maar de crisis rond 2008 deden die plannen de das om. Er werd wel een zorginstelling
gebouwd en er werd ruimte voorzien voor vrijstaande woningen in een hoger segment. Nu
staan er, grenzend aan ons voedselbos, 10 ruime kavels te koop voor mensen die zelf willen
bouwen.
Samenwerking gemeente en vrijwilligers
Ons voedselbos is dus een parkachtig, eetbaar landelijk gebied van 3 hectare. Dit concept
sprak tot de verbeelding van omwonenden zodat er zich sinds de opstart een 50-tal
vrijwilligers meldden om volgens eigen regelmaat en vol enthousiasme mee te werken aan
het tot stand komen van dit gemeenschapsproject. Eind 2017 koos de gemeente er samen met de vrijwilligers voor om de aanleg van het voedselbos op te starten. En dat is bijzonder, want normaal krijgt de bouw van woningen altijd voorrang op de aanplant van openbaar groen. Bouwen zonder jonge aanplant te beschadigen is nu eenmaal een grote uitdaging voor bouwaannemers. En dat is inderdaad af en toe wel mis gelopen.
En nieuwe bewoners…
Met de vrijwilligers kijken we met spanning naar de lege kavels. Want degenen die er straks
bouwen, zullen – hoe dan ook – de ruimte mee bepalen. Dat zagen we al toen de
projectontwikkelaar een aankondigingsbord op het terrein timmerde. Dat was wel 20 keer
groter dan ons informatiebord over het voedselbos. Toegegeven: het is ook wel een klus om
zichtbaar te maken dat hier gewoond kan worden! In zo’n mooie omgeving lijken de kavels
inmiddels op te gaan in de rest van het park. Juist vanuit onze betrokkenheid bij dit gebied
willen we er aan bijdragen dat toekomstige bewoners begrijpen op wat voor bijzondere plek
ze neerstrijken. Gelukkig denkt de verkopende bemiddelaar daar ook zo over.
Een ongebruikelijke combinatie.
Grote huizen op ruime kavels zijn niet bepaald in overeenstemming met het verminderen
van een ecologische voetafdruk. In dat opzicht schuurt deze combinatie en daagt de
geplande realiteit zowel de villa-zelfbouwers, de verkopende partij én de
permacultuurdenkers uit. Zo werkt de realiteit wel vaker.
We merken dat het permacultuur ontwerpprincipe “Voeg samen in plaats van te splitsen”
(Integrate rather then segregate) ons vaak hulp en houvast biedt. Het is interessant dat de
verkopende partij zich daar ook in kan vinden, alhoewel dit in het begin niet voor de hand
lag. Gelukkig communiceert de projectbemiddelaar ons gedeelde verhaal over het voedselbos
rond de verkoopobjecten. Ook zij zoeken de juiste mensen voor zo’n soort plek. Het is bijzonder
om juist in dit segment samen op te trekken in onze zoektocht naar passende buren.
Een unieke gezamenlijke zoektocht
Paradoxaal genoeg staat het huidige bestemmingsplan niet toe dat er tiny houses worden
gebouwd. Uiteraard is dit een geliefde droom van sommige van onze vrijwilligers, en een
interessante suggestie voor de toekomst voor de gemeente. Er zijn regels voor het soort
bebouwing, de minimale en maximale inhoud en zelfs voor de natuurlijke uitstraling van de
erfgrenzen. De ontwikkelaar doet suggesties voor duurzame ontwerpen. Vanuit een perma-
cultuurvisie is het redelijk behoudend, maar voor de markt geven ze een verfrissend perspectief.
Wij vinden het vooral wenselijk dat onze nieuwe buren de omgeving waarderen of er op zijn
minst tolerant voor zijn.
Onbekend is onbemind
We weten dat een ecologisch vriendelijk gebied niet automatisch voor iedereen
aantrekkelijk is. Omdat men het niet gewend is: het gangbare beeld van “bestrijden” van
bepaalde plant- en diersoorten, of een grote liefde voor tegeltuinen kunnen tot ongemak
leiden wanneer je een voedselbos naast je achtertuin hebt liggen. Een natuurvriendelijk
terrein kan voor sommigen griezelig ongecontroleerd aanvoelen. Onbekend maakt
onbemind, en veel van dit soort plekken hebben we nog niet in de openbare ruimte.
Wij zijn ons daar van bewust en we willen dat alle omwonenden zich hier prettig kunnen
voelen. Dus we doen er veel aan om de wandelstructuur van het voedselbos overzichtelijk,
begaanbaar en netjes te houden. Ook besteden we samen met de gemeente veel aandacht
aan de mens-zones met mooie materialen en bijzondere ontwerpen. Wat ons betreft voelt
iedereen zich hier welkom!
Dus ben (of ken) je iemand die nieuwsgierig is naar de ideeën achter het voedselbos? En zou
je graag willen weten waar je terecht komt en wie je daar tegen komt? Dat vertellen we
graag tijdens een informatieve rondleiding, met kruidenthee en lekkers uit het voedselbos.
Dat is nét even een ander verhaal dan wat de makelaar vertelt, aanvullend en een tikkeltje
out-of-the-box.
Villa’s en een voedselbos. Het ligt niet direct voor de hand. Maar het hoeft elkaar wat ons
betreft niet in de weg te zitten.
Project website van De Commanderij
Foto’s: Kromhof Pullen, Woonsubliem, Voedselbos Nieuwe Erven. Tekst: Chantal van Genderen en Chris Frencken.
Eerdere blogs van Voedselbos Nieuwe Erven
#3 Innovatief immaterieel erfgoed, gevlochten eetbare hagen
#2 In ons voedselbos groeit meer dan voedsel
#1 Gemeentebladeren