Over het klimaat wordt de laatste weken en maanden druk gediscussieerd, met vaak hoogoplopende emoties. In mijn winkel gaat de helft van de gesprekken over de klimaatmarsen, de politiek en de ‘anderen’. Iedereen heeft wel een mening over hoe het probleem moet worden aangepakt. Alhoewel, er zijn nog altijd mensen die de hele klimaatverandering minimaliseren als zijnde een natuurlijke evolutie die ook in het verleden al vele malen heeft plaats gevonden.
Is de klimaatverandering een probleem?
Dat hangt er vooral vanaf hoe je het bekijkt 🙂 . Sommige mensen maken zich ongerust over de gevolgen van de klimaatverandering op de natuur, maar dat is op zich niet het probleem. De natuur overleeft altijd en vindt een nieuw evenwicht. Het is voor ons mensen dat de klimaatverandering een groot probleem wordt. Of wij het gaan overleven durf ik te betwijfelen, dat de aarde en de natuur het overleven is een evidentie.
Dus zelfs al is in het verleden de temperatuur gestegen of gedaald, het gevolg voor ons is desastreus. Ontregeling van seizoenen, extremere weersomstandigheden, langere periodes van droogte, regen …
Wat helpt echt tegen de klimaatverandering?
Oplossingen zoals elektrisch rijden, de lampen minder laten branden en de verwarming een graadje lager zetten halen nauwelijks iets uit. De elektriciteit voor de vele auto’s moet ook ergens vandaan komen, iedereen heeft al LED-lampen en die ene graad lager in de winter maakt niets uit wanneer je in de zomer de hele dag de airco laat draaien.
Bomen planten
Het verrast mij altijd dat de simpele oplossingen niet naar voren komen: denk bijvoorbeeld eens aan bomen planten. Dé manier om CO2 uit de lucht te halen, de waterkringloop te regelen en bodems te herstellen. Lijkt misschien een dom idee, maar besef dat door massaal bomen aan te planten je evenveel CO2 uit de lucht kan halen als over de hele wereld te stoppen met de verbranding van olie. Een beter beheer van gronden en het bijplanten van bomen kan tot 37% van de inspanningen voor zijn rekening nemen die nodig zijn om de opwarming onder 1.5 °C te houden.
Dat is toch een ongelooflijk simpele oplossing? Economisch rendement verzekerd door het oogsten van bomen, een goed kapbeleid waarbij er een enorme hoeveelheid aan houtsnippers kan geoogst worden en gebruikt worden voor verbetering van bodems, biomassa …
Enkel een beter bosbeheer en het massaal bijplanten van bomen: dat is geen extreem grote kost, dat doet financieel geen pijn aan arme gezinnen. Daar zijn eigenlijk geen zinnige argumenten tegen te verzinnen: wie kan daar nu tegen zijn? Maar toch hoor je er bitter weinig over.
Vleesconsumptie drastisch verminderen
Ook hierover hoor je nooit iemand praten: stop met vlees eten! Dat heeft zowat de grootste impact op alle aspecten van de klimaatverandering, watertekorten, vervuiling, voedseltekorten … Je moest eens weten hoeveel problemen er opgelost worden indien de vleesproductie drastisch zou verminderen. Ik zeg niet stoppen, enkel drastisch verminderen!
Enkele cijfers om je een idee te geven:
- 14.5% van de broeikasgassen komt van de intensieve veeteelt
- 210 miljoen hectare graan enkel voor veeteelt
- 131 miljoen hectare soja enkel voor veeteelt
Indien we naar een wereld gaan met een dieet zonder dierlijke producten dan zou de uitstoot van broeikasgassen halveren, samen met bebossen zit je dan al aan bijna 90% van de doelstelling om de temperatuursverhoging onder 1.5 °C te houden. Maar zo drastisch moet het allemaal niet. Er zijn altijd graslanden of stukken grond die enkel geschikt zijn als weiland en kunnen gebruikt worden om dieren te voeden. Samen met de reststromen van biomassa die mensen niet kunnen of willen eten kan er nog een aanzienlijke hoeveelheid vlees geproduceerd worden. Men zou dan een sterke inperking van de vleesconsumptie hebben, maar ook een sterke afname van de broeikasgassen (tot 30%).
Ineens zijn ook vele andere problemen opgelost. Denk hierbij aan de strijd voor drinkbaar water, erosie, verzurende neerslag, strijd voor grond …
Zelf iets doen?
En toch ligt dit onderwerp zo moeilijk, verschijnt hierover in de pers nauwelijks iets. Alhoewel beide maatregelen een enorme impact hebben op de klimaatverandering en ons al fluitend naar de oplossing brengen voor het klimaatprobleem. Het zijn zelfs zaken waar je zelf een grote invloed op hebt. Je moet hiervoor niet wachten op een beslissing van de politiek. Je moet niet meelopen in een klimaatmars of gaan staken!
Verbeter de bodem in je tuin, plant struiken en bomen en eet aanzienlijk minder of zelfs helemaal geen vlees meer!
Als je betwijfelt of vlees eten wel zo’n impact kan hebben moet je maar eens dit boek lezen: Waarom ik mijn vrienden niet opeet!
Goed gezegd en ik ben het helemaal met je eens, maar… toevallig stond er in de (NL) krant van vrijdag een heel groot (2/3de van de spread) artikel over de impact van vlees eten en ook nog vrij vooraan in het hoofdkatern. Waarbij er niet gewezen werd naar anderen, maar waar iemand het over zijn eigen gedrag had. Dat is toch mooi!
Minder vlees eten hoor je niemand over, ik hoor zeker de laatste tijd weinig anders… livestock bashing all over…
Wat ik dan weer weinig zie is een helicopterview, uitzoomen kijken naar het geheel… de voor permacultuur zo logische holistiche blik i.p.v. aanhalen van reductionistische statistieken!
En begrijp me niet verkeerd hoor, ik ben geen voorstander van de intensieve veehouderij of welke industriele voedselproductie dan ook!!
Ik ben met permacultuur aan de slag gegaan omdat ik bij wil dragen aan alternatieven daarvoor, herstellend bezig zijn…
Als ik uitzoem, kijk naar het geheel dan zie ik dat het gaat om de manier waarop, het managment, doe je dat holistisch dan bouw je (bodem) ecosystemen op, en ja daar komen vaak koeien bij kijken, en doe je dat reductionisch dan breek je de boel af ook bij teelt van planten.
Diverse oude wijzen hebben hier prachtige boeken over geschreven, o.a. Judith Swartz, met haar Cows Save the world, en Alan Savory met zijn Holistic managment… en ook het werk van de australische permacultuur Goeff Lawton vind ik inspirerend op dit vlak, bijv. wat hij zegt over overbevolking: Er zijn in mijn ogen niet teveel mensen op de wereld, het gaat erom wat ze doen! Zijn ze herstellend bezig dan ga je met meer mensen harder vooruit.
Wellicht daar eens aandacht aan besteden in plaats van die Groen Linkse reductionische/ecomodernistische retoriek…