Auteur:
Brené BrownUitgeverij: A.W. Bruna Uitgevers, 2013
ISBN: 9789400502482
Aantal pagina's: 240
Verkrijgbaar via: groeneboekenshop.nl
Deze boekbespreking werd geschreven door Anita Bartstra.
In boeken en artikelen over permacultuur gaat het vaak over successen. Die inspireren zeker, maar kunnen ook de indruk wekken dat alles altijd slaagt. Er zijn ook veel mislukkingen waar je juist veel van kunt leren.
Ik stopte met werken bij een uitgeverij die langzamerhand in een steeds ziellozer bedrijf veranderde, ontdekte een prachtig permacultuurproject en ging meedoen. Bestemming bereikt, dacht ik. Maar het liep verkeerd, ik hield ermee op, was erg verdrietig en schaamde me voor de mislukking. Gelukkig kreeg ik coaching van mijn permacultuurdocente, Katharine Hone, waardoor ik helderheid kreeg over mijn gedrag. Blinde vlekken kwamen naar voren, pijnlijk en confronterend. Ook attendeerde zij mij op de boeken van Brené Brown.
Deze auteur (hoogleraar aan de Universiteit van Houston) heeft een hele reeks boeken geschreven die eigenlijk allemaal over hetzelfde gaan: schaamte. Dit speelt bij iedereen een grote rol en komt voort uit angst het niet waard te zijn om van te worden gehouden. Haar schrijfstijl is heel prettig en humoristisch. Ze geeft veel concrete voorbeelden van situaties in haar eigen leven, die illustreren dat ze zelf ook kampt met schaamte en hoe ze hieraan werkt.
De auteur legt in dit boek uit dat we leven in een cultuur van schaarste. We hebben nooit genoeg van iets en we zijn nooit genoeg. Dit heeft invloed op ieders welbevinden. Bijna iedereen heeft last van schaamte en is bang erover te praten. Hoe minder dit gebeurt, hoe meer grip dit heeft op je leven. Toch zijn er mensen die hier minder onder lijden. Zij hebben een goed gevoel van eigenwaarde. Ondanks risico’s en onzekerheden leiden ze een bezield leven. Dat houdt in dat ze open zijn over mislukkingen; kwetsbaarheid is een essentieel aspect van schaamtebestendigheid. Ze werken aan authenticiteit en zelfcompassie in plaats van perfectionisme. Ze kiezen voor veerkracht in tegenstelling tot zelfverdoving en machteloosheid. Ze cultiveren dankbaarheid en geluk in plaats van schaarste en angst voor het ‘duister’. Ook vertrouwen ze meer op hun intuïtie dan op hun behoefte aan zekerheid. Ze geven creativiteit de ruimte en vergelijken zichzelf niet met anderen. Ze nemen tijd om te spelen en te ontspannen in plaats van uitputting en productiviteit als maatstaf voor eigenwaarde te nemen. Ze doen aan kalmte en stilte anders dan stress, ze streven naar zinvol werk en laten opvattingen over wat je zou moeten doen en zijn, los. Ze lachen, zingen, dansen en zijn niet de hele tijd beheerst.
Je kunt leren schaamtebestendig te worden door de signalen (vaak vechten of vluchten) en oorzaken van schaamte te herkennen, je kritisch op te stellen tegenover schaamte (gevoelens niet onderdrukken maar ook niet overdrijven) en contact te zoeken, de ervaring te delen met de juiste persoon en je uit te spreken. Zo bescherm je verbondenheid met jezelf en anderen om wie je geeft. Iedereen heeft immers wel last van schaamte. Niemand hoeft perfect te zijn. Je voorkomt op deze manier dat je in een psychologisch isolement terecht komt waarbij je wanhoop en hopeloosheid ervaart.
Bij kwetsbaarheid hoort het stellen van grenzen, je gedrag veranderen en voor jezelf zorgen. Daarbij is het belangrijk om je gevoelens echt te voelen, om alert te blijven op verdovingsgedrag (bijvoorbeeld alcohol- of eetverslaving, perfectionisme of altijd maar bezig zijn) en leren ongemakkelijke emoties te omarmen.
Mensen die veerkrachtiger zijn dan anderen, onderkennen het probleem, zoeken professionele hulp/steun, doorbreken schaamte en geheimhouding rond het trauma en leren weer kwetsbaar zijn. Dus benoem het, praat erover, zie je verhaal onder ogen en vertel het verhaal. Het werkt en iedereen heeft toegang tot deze veerkracht!